Degeneracja ścięgna Achillesa (tendinopatia ścięgna Achillesa), czyli potocznie, „zapalenie ścięgna Achillesa”, dotyczy części środkowej (pomiędzy guzem kości piętowej a mięśniami łydki).
Wynika z nakładających się mikrourazów o różnym podłożu:
- zbyt dużej intensywności biegania,
- nadmiernej masy ciała (nadwaga/otyłość),
- nieprawidłowego ustawiania stopy podczas aktywności.
Dochodzi wówczas do przeciążenia, rozwłóknienia ścięgna oraz śródścięgnistego uszkodzenia.
Choć ścięgno Achillesa składa się z wielu włókien kolagenowych, dzięki czemu jest bardzo mocne, to co wcale nie oznacza, że jest w pełni odporne na stany zapalne, czy uszkodzenia.
Zapalenie ścięgna Achillesa najczęściej występuje u osób, które nagle i bez wcześniejszego przygotowania poddały się nadmiernemu wysiłkowi fizycznemu lub u osób otyłych prowadzących siedzący tryb życia. Natomiast u osób zajmujących się sportem amatorsko lub wyczynowo zapalenie Achillesa może być związane dużym nagromadzeniem się mikrourazów w krótkim czasie.
W grupie ryzyka są sportowcy biegający po terenie pagórkowatym – gdy mamy do czynienia z dużą liczbą podbiegów i zbiegów.
Zapalenie ścięgna Achillesa może wywołać również zmiana obuwia na takie, którego podeszwa jest zbyt sztywna, a zapiętek zbyt elastyczny – niedający właściwej stabilizacji pięcie.
Dlatego tak ważne jest właściwe dobranie obuwia biegowego oraz dopasowanie indywidualnych wkładek ortopedycznych.
Dolegliwości ścięgna Achillesa mogą mieć osoby starsze, u których wraz z wiekiem dochodzi do obniżenia elastyczności, a co za tym idzie wytrzymałości mechanicznej ścięgna i mięśnia trójgłowego łydki.
Ryzyko zapalenia ścięgna Achillesa można zmniejszać, wykonując regularnie ćwiczenia rozciągające, a każdą aktywność fizyczną rozpoczynać spokojnie, ze stopniowym zwiększaniem obciążeń.
Zapalenie ścięgna Achillesa - objawy:
- Głównym objawem zapalenia jest ból ścięgna Achillesa w dolnej części łydki.
- Najczęściej jest to tzw. poranny ból Achillesa, zaraz po wstaniu z łóżka.
- U sportowców piekący ból Achillesa pojawia się na początku wysiłku fizycznego, zmniejsza się w czasie jego trwania i ponownie nasila się po zakończonym treningu.
- W przypadku zapalenia przyczepu ścięgna Achillesa, dolegliwości bólowe mogą pojawiać się w nocy, gdy śpimy opierając stopę na pięcie.
- Może również pojawić się sztywność ścięgna stopy.
- Wyraźna tkliwość ścięgna przy ucisku palcami na wysokości kilku centymetrów powyżej pięty.
- W stanie przewlekłym daje się wyczuć bolesne zgrubienie na ścięgnie Achillesa.
- Ograniczona zdolność do grzbietowego zgięcia stawu skokowo-goleniowego (zadarcia stopy do góry).
Podstawą rozpoznania zmian zapalenia ścięgna Achillesa jest badanie kliniczne wsparte badaniem USG.
Zapalenie ścięgna Achillesa leczenie:
Można je podzielić na ćwiczenia rehabilitacyjne, iniekcje w okolicy ścięgna Achillesa i fizykoterapię.
Leczenie takie trwa około 12 tygodni, do momentu gdy ból ścięgna Achillesa przestanie być odczuwalny. Polega ono na właściwie poprowadzonej, wieloetapowej rehabilitacji, która ma na celu zmniejszenie dolegliwości bólowych i poprzez właściwe aktywności oraz cykle pracy ścięgna Achillesa i mięśni łydki, poprawienie jego zdolność do tolerancji większych obciążeń.
Największą skutecznością charakteryzują się ćwiczenia rozciągające ścięgno Achillesa pod stałym napięciem oraz progresywnym zwiększaniu obciążeń podczas ćwiczeń. W skrócie ujmując, początkowy etap leczenia to ćwiczenia izometryczne wykonywane kilka razy dziennie, które mają złagodzić ból ścięgna Achillesa. Kolejne etapy polegają na ćwiczeniach mięśnia trójgłowego łydki w stałym napięciu, by zwiększyć masę mięśniową i siłę, a na końcu zdolność Achillesa do wykonywania aktywności.
Lecząc zapalenie ścięgna Achillesa w sposób zachowawczy może być również stosowana fizykoterapia. Bardzo pomocne może okazać się zastosowanie, w połączeniu z ćwiczeniami rehabilitacyjnymi, zabiegów fizykoterapeutycznych takich jak: terapia falą uderzeniową lub terapia laserem. Mają one potwierdzoną skuteczność popartą badaniami naukowymi.